Ҫӗнӗ 2018 ҫулпа, мухтавлӑ чӑвашсем!

Иртекен ҫул ҫӑмӑл мар пулчӗ пулин те, эпир, чӑвашсем, ӑна тивӗҫлӗн ирттертӗмӗр темелле! Пире хӗсес, пирӗ ҫын вырӑнне шутлас маррисем йышланчӗҫ пулин те пирӗн халӑх тивӗҫлӗ хурав пачӗ!

Тен, хӑшӗ-пӗри ку сӑмахсемпе килӗшмӗ те пулӗ. Чӑвашлӑх ҫулран ҫул чакса пырать тесе калӗ. Анчах та вӗсене эп Петӗр Хусанкайӑн сӑввипе хуравланӑ пулӑттӑм: «Каснӑ, вӑтӑрнӑ пире, Кӑкласа хӑртман та мар-тӑр, Вӑрлӑх юлнӑ пурпӗрех: Эпир пулнӑ, пур, пулатпӑр!». Ҫакна иртнӗ ҫул та лайӑх кӑтартса пачӗ: Мускавран чӑваш чӗлхине «ирӗклӗн» вӗрентесси пирки хушу ҫитсен чылай чӑвашсем ӑна хирӗҫ тӑчӗҫ. Эпӗ пӗлнӗ тӑрӑх Путин патне пӗр виҫӗ ҫыру таранах ӑсатнӑ. Чи пӗрремӗш — «Ирӗклӗх» пӗрлешӳрен. Каярах чӑваш халӑхӑн общественноҫӗ ҫыру ҫырнӑ (ҫыравҫӑсем, ӑсчахсем тата ыттисем алӑ пуснӑ), унтан — ваттисен канашӗ. Виҫҫӗмӗш ҫыру пирки тӗнче тетелӗнчи чылай МИХ пӗлтерчӗ, ҫавна май ӑна хӗрӳ сӳтсе яврӗҫ. Ҫулталӑк вӗҫнелле Патшалӑх Думи умне Владимир Болгарскийпе Валера Сунгуров пӗчченле пикета тухрӗҫ. Ку та калама ҫук пысӑк пахалӑхлӑ ӗҫ.

Малалла...

Ҫӗнӗ ҫул ҫывхарнӑ май чӑрӑш сутас ӗҫ тупӑшлансах пырать. Анчах вӗсен йышӗнче саккуна пӑсса суту-илӳ тӑвакансем те пур.

Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков хушнипе ку тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттернӗ. Раштав уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Шупашкарти Ленин районӗнче чӗрӗ чӑрӑшсене саккуна пӑсса сутнӑ тӗслӗхе тупса палӑртнӑ. 9-мӗш Пилӗкҫуллӑх тата Хусанкай урамӗсем хӗресленнӗ вырӑнта чӑрӑш сутакансен ҫакна тума нимӗнле ирӗк те пулман.

Полици ӗҫченӗсем вӗсене тӗрӗсленӗ, чӑрӑшсене туртса илнӗ. Пухнӑ тӗрӗслев материалӗсене административлӑ комиссие пӑхса тухма парӗҫ.

Сӑмах май, Шупашкарта чӑрӑш пасарӗсем 13 вырӑнта ӗҫлеҫҫӗ.

Водительсене тӗрӗслеме Хӗл Мучи тухнӑ. ҪҪХПИ ӗҫченӗ, хура-шурӑ жезл тытнӑскер, Шупашкартан тухса кайнӑ ҫӗрте дежурствӑра тӑнӑ. Шур сухал водительсене штрафламан, Ҫӗнӗ ҫул ячӗпе саламланӑ.

Саламланӑ кӑна мар, парне те панӑ. Хӗл Мучи «шипы» наклейкӑсене водительсен машини ҫине ҫыпӑҫтарнӑ, 2018 ҫулта ӑнӑҫу, телейлӗ те такӑр ҫул суннӑ.

Сӑмах май, Чӑваш Енре «корпоратив» операци пырать. Ӳсӗр водительсене тытсан ҪҪХПИ ӗҫченӗсем пуҫран шӑлмӗҫ, ун чухне вӗсене Ҫӗнӗ ҫул асамлӑхӗ ҫӑлаймӗ.

Паян, раштав уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкарта Хӗл Мучисемпе Юр Пикесен, юмахри сӑнарсен парачӗ иртнӗ. Хула администрацийӗн порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, уява 2000 ытла ҫын костюмсем тӑхӑнса тухнӑ.

Хӗл Мучисем, Юр Пикесем, юмахри сӑнарсем «Химик» культура керменӗ патӗнчен Собор лапамӗ таран утнӑ. Ҫӗнӗ ҫул костюмӗсене тӑхӑннӑ ҫынсем иртен-ҫӳрен кӑмӑлне ҫӗкленӗ, уяв кӑмӑлне хӑпартнӑ.

Парада хутшӑннисен йышӗнче вӗренӳ организацийӗсен элчисем, предприятисемпе организацисен ӗҫченӗсем пулнӑ. Вӗсем Ҫӗнӗ ҫул уявӗн тӗп сӑнарне – Собор лапамӗнчи чӑрӑша – савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Юлашкинчен «Чи лайӑх Хӗл Мучи», «Чи лайӑх Юр Пике», «Юмахри чи лайӑх сӑнар» номинацисенче чысланӑ.

Ҫӗнӗ ҫул ҫывхарнӑ май саламсем килме пуҫланӑ. РФ Президенчӗ Владимир Путин ЧР Элтеперне Михаил Игнатьева Ҫӗнӗ ҫулпа саламланӑ.

ЧР Элтеперӗн администрацийӗн пресс-сужбин порталӗнче Михаил Игнатьев ячӗпе килнӗ саламӑн сӑмахӗсем те пур: «Ҫак асамлӑ кунсенче кашни килте уяв сӗмӗ палӑрать, ҫынсем пӗр-пӗрне чунран телей тата ырлӑх сунаҫҫӗ, малашлӑх валли плансем хатӗрлеҫҫӗ».

Михаил Игнатьева РФ Патшалӑх Думин депутачӗсем, РФ Федераци Канашӗн пайташӗсем, федераци тата республика министерствисемпе ведомствисен ертӳҫисем, республикӑри район-хуласен пуҫлӑхӗсем, регионти ҫынсем Ҫӗнӗ ҫул саламӗ яраҫҫӗ.

Энергоперекет предприятийӗсене парӑма кӗнӗ ҫынсем патне Хӗл Мучипе Юр Пике ҫитнӗ. Ҫук, Ҫӗнӗ ҫулпа саламлама мар, парӑм пирки аса илтерме.

ЧР суд приставӗсене федераци службин порталӗнче нумаях пулмасть массӑллӑ рейд ирттерни пирки пӗлтернӗ. Ҫак мероприяти вӑхӑтӗнче 1 миллион та 700 пин тенкӗ парӑма шыраса илнӗ, 99 пурлӑха арестленӗ.

Рейд хӑйне евӗр иртнӗ. Суд приставӗсемпе тата газовиксемпе Хӗл Мучипе Юр Пике ҫула тухнӑ. Вӗсем 10 пин ытларах парӑма кӗнӗ ҫынсен алӑкӗнчен шакканӑ.

Сӑмах май, кӑҫал парӑмҫӑсенчен пӗтӗмпе 40 миллион тенкӗ ытла шыраса илнӗ.

Раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче ҫӗрле республикӑра вӑйлӑ ҫил пулнӑ. Шӑпах ҫав кун Ҫӗмӗрле хулинче тӗп чӑрӑш, капӑрлатнӑскер, персе аннӑ.

Ку хыпара «Про Город» хаҫата Сергей Прохоров пӗлтернӗ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, Ҫӗнӗ ҫул чӑрӑшӗ вӑйлӑ ҫиле пула тӳннӗ. «Хулара ҫил питӗ вӑйлӑ пулчӗ. Чӑрӑша тӗкӗлӗнӗ япала чӑтайман. Юрать, никам та шар курман», — тенӗ Сергей.

Чӑрӑша тепӗр кунах, раштав уйӑхӗн 15-мӗшӗнче 15 сехет валли, каялла вырнаҫтарнӑ, электричествӑна юсанӑ. Халӗ вӑл хула ҫыннисемпе хӑнисене йӑлтӑр-ялтӑр теттисемпе савӑнтарать.

Сӑмах май, Ҫӗмӗрлере Ҫӗнӗ ҫулӑн тӗп чӑрӑшне раштав уй ӑхӗн 1-мӗшӗнче лартнӑ. Вӑл 15 метр ҫӳллӗш.

Чӑваш Енре «Пиротехника» операци иртереҫҫӗ. Инкеклӗ ӗҫсен министерстви тата республикӑри ШӖМ ӗҫченӗсем пиротехника сарнӑ, усӑ курнӑ тата сутнӑ чухне йӗркене пӑсакансене палӑртассипе ҫине тӑраҫҫӗ.

Самантлӑх киленӳ хакла ларма пултарать: ача-пӑча кӑна мар, аслисем те салют тата ытти ҫавӑн йышши хатӗр-хӗтӗрпе шар кураҫҫӗ.

Шупашкар хулинче пиротехника ямалли ятарлӑ вырӑнсене палӑртнӑ. Ун валли 56 лапам уйӑрнӑ. Вӗсем ӑҫтине пӗлес тесен Шупашкар хула администрацийӗн сайтне пӑхмалла.

Тавар туяниччен продукци пахалӑхӗ ҫинчен калакан сертификата ыйтма сӗнеҫҫӗ.

Салют таврашне хваттерсенче тата пӳртре, газ, нефть пӑрӑхӗсем, чукун ҫул ҫывӑхӗнче, пысӑк вольтлӑ электролини кайнӑ ҫӗрте, ҫивитти ҫине хӑпарса, балконтан тата ытти хӑш-пӗр вырӑнта сирпӗтме юрамасть.

Йӗркене пӑсакан уйрӑм ҫынсене 3, должноҫри ҫынсене 15, предприяти-организацисене 200 пин тенкӗ таран штрафлама юрать.

Ачасем Ҫӗнӗ ҫул уявӗнче асамлӑх кӗтеҫҫӗ. Уйрӑмах – ашшӗ-амӑшӗн хӳттисер юлнӑ тӑлӑхсем. Вӗсене савӑнӑҫ парнелес килет-и? Эппин, Ҫӗнӗ ҫул каникулӗнче вӗсене хӑвӑр ҫемьене вӑхӑтлӑха та пулин илӗр.

Ача ҫурчӗсенче, интернатсенче, реабилитаци центрӗсенче пурӑнакан шӑпӑрлансем ҫемье ӑшшине туясшӑн. Вӗсене каникул вӑхӑтӗнче ҫемьене вӑхӑтлӑха илме май пур.

Тӑлӑха ҫемьене илес тесен хӑш-пӗр документ хатӗрлемелле. Паспорт копийӗ, судпа айӑпланманнине ӗнентерекен справка (ӑна шалти ӗҫсен органӗсем параҫҫӗ), инфекци чирӗсем, наркомани, токсикомани, алкоголизм, психика чирӗсем ҫуккине ӗнентерекен 164/у-96 форматлӑ справка (ӑна сиплевпе профилактика учрежденийӗнче илмелле) кирлӗ пулӗҫ.

Вӑрнар районӗнче пурӑнакан икӗ арҫын Ҫӗнӗ ҫул уявне хатӗрленме тытӑннӑ ахӑртнех. Хайхискерсем вӑрмана кайса чӑрӑш касса килнӗ. Анчах ҫул ҫинче вӗсене ҫул-йӗр инспекторӗсем тытса чарнӑ, чӑрӑш-качки полици уйрӑмне илсе ҫитернӗ.

Йӗрке хуралҫисемпе вӑрман хуҫалӑхӗн ӗҫченӗсем ҫав икӗ арҫын мӗн чухлӗ тӑкак кӳнине палӑртӗҫ. Кун хыҫҫӑн вӗсене административлӑ майпа явап тыттарӗҫ.

Арҫынсем ӑнлантарнӑ тӑрӑх, вӗсем Ҫӗнӗ ҫула хатӗрленнӗ, ҫавӑнпа чӑрӑш касма кайнӑ. Анчах ку мӗнпе вӗҫленесси пирки шухӑшламан-тӑр.